Wstępując do UE Polska zobowiązała się do implementowania prawa europejskiego do prawa polskiego. Jednym z wymogów, jaki stawia przed nami ten fakt, jest spełnienie celów europejskiej polityki energetycznej do 2020 r. zawartych w Dyrektywie 2009/28/WE tj. m. in. osiągnięcie 20% udziału energii ze źródeł odnawialnych w całkowitym zużyciu energii. W związku z tym w wielu krajach członkowskich od dłuższego czasu obserwuje się rozwój instalacji do pozyskiwania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Tempo tego rozwoju jest silnie uwarunkowanie m. in. obowiązującymi w danym państwie uwarunkowaniami prawnymi.
W Polsce, obok rozwijającej się energetyki wiatrowej, dostrzec można ożywienie w sektorze farm fotowoltaicznych. Są to początki tej branży, ale zgodnie z przewidywaniami specjalistów, wszystko wskazuje na to, że pozyskiwanie energii elektrycznej z energii promieniowania słonecznego będzie się rozwijało w coraz to większym stopniu.
W Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, które weszło w życie z dniem 1 sierpnia 2013 r. pojawił się konkretny zapis, który mówi, że farmy fotowoltaiczne należy traktować jako zabudowę przemysłową. Wcześniej kwestia ta była regulowana przez opinię Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Zgodnie z tymi regulacjami prawa dla obiektu, jakim jest budowa farmy fotowoltaicznej konieczne jest sporządzenie karty informacyjnej o przedsięwzięciu, a w wyniku decyzji odpowiednich organów może zaistnieć możliwość sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko.
Zanim Inwestor zdecyduje się uruchomić proces inwestycyjny, pierwszym krokiem jaki powinien być przez niego wykonany jest sprawdzenie, czy grunt, który planuje przeznaczyć pod inwestycję nadaje się do tego, a mianowicie, czy jest on o odpowiedniej powierzchni, oraz czy jego przeznaczenie w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego jest zgodne z inwestycją jaką tam planuje.
Wielkość powierzchni terenu potrzebna do zainstalowania konkretnej farmy fotowoltaicznej może być różna. Uwarunkowana ona jest rodzajem modułów, jakie mają zostać zainstalowane na obiekcie oraz kątem pod jakim zostaną nachylone względem powierzchni terenu. Szacuje się, że aby móc zainstalować farmę do 1 MW, biorąc pod uwagę zmienne wymienione powyżej, powierzchnia działki pod taką inwestycję może wynosić od 1,5 ha do nawet 3 ha. Uwarunkowania administracyjne zawarte są we wspomnianym wcześniej MPZP, jeśli przeznaczenie działki pod inwestycję określone jest zgodne z zamiarem Inwestora, wtedy nic nie stoi na przeszkodzie podjęciu inwestycji. Natomiast jeśli przeznaczenie działki inwestycyjnej jest inne, aniżeli planowana instalacja, wtedy konieczne jest uruchomienie procedury zmiany przeznaczenia terenu w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego. Procedura ta jest czasochłonna (może trwać nawet kilka lat) i nie można zagwarantować, że zakończy się pomyślnie dla Inwestora. Jeśli istnieje taka możliwość, w przypadku gdy planowana inwestycja jest niezgodna z przeznaczeniem działki w MPZP, korzystniej jest wybrać inną działkę pod inwestycję.
W sytuacji, gdy przez teren działki przebiegają w MPZP linie rozgraniczające tereny, dla których przewiduje się różne sposoby użytkowania należy pamiętać, że zbudować farmę fotowoltaiczną będzie można jedynie na tej części działki, której przeznaczenie na to pozwala. Dodatkowo trzeba uwzględnić fakt, że należy zachować minimalną odległość inwestycji od linii rozgraniczających tereny o innym przeznaczeniu, co dodatkowo zmniejszy powierzchnię użytkową działki inwestycyjnej.
Jeśli działka, którą zamierzamy przeznaczyć pod inwestycję nie jest objęta MPZP należy sprawdzić jakiej klasy grunty na niej występują oraz gdzie one się znajdują. Najkorzystniej jest, gdy są do grunty klasy poniżej IV pochodzenia mineralnego, ponieważ wtedy nie trzeba takiej działki odralniać, w przypadku gruntów znajdujących się poza granicami administracyjnymi miasta. Natomiast przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych nie stosuje się do gruntów rolnych stanowiących użytki rolne, które są położone w granicach administracyjnych miast. Każdy Inwestor musi posiadać tytuł prawny do działki, a mianowicie musi być jego właścicielem lub dzierżawcą.
Kolejnym ważnym krokiem jest sprawdzenie, czy działka inwestycyjna nie leży na terenach chronionych w myśl ustawy o ochronie przyrody. To na jakim prawnie chronionym obszarze jest położona może stanowić znaczne ograniczenie, a wręcz może uniemożliwić realizację inwestycji.
Niezbędne jest sprawdzenie, czy instalacja, którą chcemy wybudować może być podłączona do sieci elektroenergetycznej. Jest to możliwe, gdy spełnione zostają techniczne i ekonomiczne warunki dostarczania energii elektrycznej oraz gdy ubiegający się o podłączenie do sieci wypełni warunki techniczne stawiane przez zakład energetyczny w umowie o przyłączenie.
Na działce inwestycyjnej powinna znaleźć się droga techniczna, która umożliwi wjechanie ciężkiego sprzętu na miejsce budowy. Istnieje zasadność wyposażenia farmy fotowoltaicznej w monitoring wizyjny. Zapewni on ochronę przed aktami wandalizmu, czy kradzieżą. Niezbędna jest również kontrola parametrów pracy urządzeń na farmie, czy nie nastąpiło uszkodzenie jakiegoś komponentu, które zmniejsza produkcję. Niezbędne jest również wykonanie ogrodzenia, które zapewni odpowiednie warunki bezpieczeństwa zarówno dla ludzi, jak i zwierząt, które mogłyby niepowołanie wtargnąć na teren inwestycji. Istotne jest określenie na etapie projektu budowlanego wysokości na jakiej będą umieszczone moduły – co zapewni odpowiednie chłodzenie elementów niewyposażonych w wentylatory, oraz umożliwi koszenie trawy przez sprzęt mechaniczny.
Wybór odpowiedniego rodzaju modułów fotowoltaicznych jest niezwykle ważny – to on w gruncie rzeczy będzie miał wpływ na to, ile uda nam się pozyskać energii elektrycznej z instalacji. W tym miejscu uwzględnić należy efekt cienia, który ogranicza produkcję energii. Aby zminimalizować jego skutki konieczne będzie zamontowanie specjalnie dobranych paneli w odpowiedni sposób.
Wszelkie elementy, które składają się na farmę fotowoltaiczną muszą być zbudowane z odpowiednich materiałów, a tym samym ich gwarancja ze strony producenta nie może być krótsza niż 20 – 25 lat. Przy czym jest to standardowa długość gwarancji na moc jaką uzyskują eksploatowane moduły fotowoltaiczne. Gwarancja na wady ukryte jest nieco krótsza i na ogół wynosi do 10 lat. Pozostałe elementy budujące farmę posiadają gwarancje na różne okresy czasu.
Inwestor powinien pamiętać o tym, że farmę fotowoltaiczną musi traktować jako kompletne urządzenie – oszczędności w którymkolwiek z komponentów budujących farmę wpłyną na jej efektywność i na osiągniętą w wyniku jej eksploatacji produkcję, a tym samym spełnienie określonych założeń finansowych.
Budując farmę fotowoltaiczną niezbędny jest wybór odpowiedniego wykonawcy projektu, który, oprócz doboru odpowiednich urządzeń, zadba o to, aby odpowiednie elementy konstrukcyjne były zamontowane i zabezpieczone przed wpływem otoczenia w odpowiedni sposób.
Bibliografia
- Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. 1995 nr 16 poz. 78).
- Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003 nr 80 poz. 717).
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 25 czerwca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. 2013 poz. 817)